شِکِل یا سیکل (نظریه‌‌ای جدید درباره وزن سکه نقره دوران هخامنشی

امپراتوری پارسها توسط کورش بزرگ پدیدار شد و به دست داریوش اول به سرعت در مسیر ترقی و آهنگ توسعه سیاسی و اقتصادی قرار گرفت.داریوش برای ایجاد تمدنی بزرگ، دگرگونی‌های عمده‌ای را پدید آورد.از آن جمله می‌توان اصلاح اوزان و پیمانه‌ها و ضرب سکه‌ را نام برد.مقایسه و تحلیل سکه‌های هخامنشی و تناسب وزن بین آنها، ما را در کشف و فهم سیستم اداری- مالی ایران باستان یاری می‌کند.سکه طلای هخامنشیان «داریک» است و سکه نقره آنان را در منابع گوناگون «شکل/سیکل» نامیده‌اند.تجارت با کشورهای متمدن آن زمان و پرداخت مزدِ مزدوران، بیشتر با سکه نقره‌ای که 6/5 گرم وزن داشت، انجام می‌گرفت و از طرف دیگر طبق الواح گنجینه تخت جمشید مزد کارگران با «شِکِلی» به وزن 3/8 گرم محاسبه و پرداخت می‌شد.با توجه به قدرت و دقت هخامنشیان برای اداره امور سرزمین وسیع خود، اختلافی به اندازه 7/2 گرم در سکه نقره آن روزگار بعید به نظر می‌رسد.در این مقاله کوشیده‌ایم با استناد به منابع دست اول تاریخ ایران باستان و تجزیه و تحلیل آنها درباره این اختلاف وزن به پاسخی روشن دست یابیم.